Powstania Śląskie i plebiscyt ze współczesnej perspektywy – wydanie 2 rozszerzone

Opis

Składająca się ze wstępu, trzech rozdziałów i aneksu książka ukazuje oceny i opinie o powstaniach śląskich 1919, 1920 i 1921 i plebiscycie z 20 marca 1921 r. od wyrażanych bezpośrednio po zakończeniu III powstania po dyskusję w 2011 r. o celu i charakterze obchodów 90-rocznicy największego zrywu zbrojnego w 1921 r. Ukazuje więc – dokumentując – argumentację przebiegu polsko-niemieckiego sporu o zamieszkaną przez ludność polską lub stanowiącą znaczny odsetek mieszkańców część Górnego Śląska, po I wojnie światowej. Także atmosferę w jakiej obydwie strony uzasadniały podstawy roszczeń do tego bogatego w węgiel i uprzemysłowionego obszaru.

We wstępie autor przywołuje najważniejsze wydarzenia mające miejsce na Górnym Śląsku od końca 1918 r. do roku 1921, przede wszystkim ukazując ich niemieckie postrzeganie.

W I rozdziale pt. „Miejsce w krajowym przekazie historycznym”, prezentuje wizerunek powstań śląskich i plebiscytu, rozpoczynając od XX-lecia międzywojennego.

Rozdział II pt. „Historyczna karta w grze polityków”, poświęcony jest wykorzystywaniu przez rządzących powstańczych zrywów Górnoślązaków wpisywanych w dzieje Polski jako ostatniego etapu powstań narodowowyzwoleńczych.

Rozpoczęta w 1989 r. demokratyzacja państwa na historycznym Górnym Śląsku umożliwiła m.in. ujawnienie się mniejszości niemieckiej. Jej liderzy od początku głosząc publicznie niemieckość regionu, doprowadzili do zmiany m.in. dyskursu o powstaniach śląskich.

W rozdziale III pt. „W warunkach dobrych relacji polsko-niemieckich” autor rozwija zagadnienie dziedzictwa powstań po ujawnieniu się mniejszości niemieckiej oraz normalizacji stosunków między RFN i RP – czyli kolejno – po spotkaniu w listopadzie 1989 r. szefów rządów i symbolicznym pojednaniu w Krzyżowej, podpisaniu traktatu granicznego w listopadzie 1990 r. oraz traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy w 1991 r. Rozdział kończy dokumentacja prezentowanych ocen wydarzeń historyków – zarówno polskich jak i niemieckich.

Książkę zamyka aneks, na który składają się wystąpienia prezydenta RP i ambasadora RFN podczas rocznicowych uroczystości na Górze św. Anny z 21 maja 2011 r. oraz: Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej z dnia 20 lipca 2018 r. w sprawie ustanowienia roku 2019 Rokiem Powstań Śląskich, Rezolucja Sejmiku Opolskiego z dnia 24 kwietnia 2019 roku w sprawie oddania hołdu powstańcom walczącym o przyłączenie Górnego Śląska do nowopowstałej Polski i Uchwała Sejmiku Śląskiego z dnia 14 stycznia 2019 r. w sprawie ogłoszenia roku 2019 Rokiem Stulecia Wybuchu I Powstania Śląskiego.