(Oprac. prof. Michał Lis)
Od 9 listopada 1998 r. przy ul. Barlickiego wznosi się obelisk upamiętniający zburzenie przez nazistów zbudowanej w latach 1895-1897 według projektu Felixa Henry’go opolskiej synagogi.
Inicjatywę idei pomnika prof. Michała Lisa reprezentującego Stowarzyszenie Instytut Śląski, poparli – dyrektor Państwowego Instytutu Naukowego – Instytutu Śląskiego prof. Wiesław Lesiuk oraz współpracujący z placówką dr Dieter Bach, dyrektor Akademii Ewangelickiej Muelheim an der Ruhr oraz samorządowe władze Opola. Stosowny fragment Psalmu 74 pt. „Nad gruzami świątyni” (wers 7a) wskazał opolski jezuita o. Wojciech Ziółek. Część informacyjna napisu ustalona została przez partnerów polskich i niemieckich, a następnie zaopiniowana i zatwierdzona przez Radę Miasta Opola uchwałą z 17 VI 1998 r. Tłumaczenia całego tekstu na pomniku na hebrajski dokonał kustosz oddziału Dzieje i Kultura Żydów Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, Eugeniusz Duda.
![Obelisk upamiętniający 60-tą rocznicę spalenia synagogi w Opolu (wyk. inż. Florian Jesionowski)](https://instytutslaski.pl/wp-content/uploads/2013/03/obelisk.jpg)
Bazaltowy cios na pomnik ofiarowały Graczewskie Zakłady ówczesnego Przedsiębiorstwa Wyrobów Skalnych, a transport do Opola zapewniła I Brzeska Brygada Saperów. Obelisk, pod który fundament wykonała firma LOBBE, a ogrodzenie i otoczenie „Zieleń Miejska, ma wysokość 237 cm i zróżnicowaną szerokość od 75 do 143 c, i waży ok. 4,5 t.
Kształt architektoniczno-plastyczny nadał pomnikowi, który osobiście poddał także konserwacji – opolski architekt, inż. Florian Jesionowski, który przejął także nadzór nad realizacją przyjętej formy upamiętnienia. Zaprojektowana przez niego tablica wykonana została w odlewni Zakładów Thyssena w Muelheim nad Rurą. Ma ona kształt macewy z Gwiazdą Dawida i tekstem w trzech językach – hebrajskim, polskim i niemieckim:
„NA PASTWĘ OGNIA
ŚWIĄTYNIĘ TWĄ WYDALI”
PS. 74, 7A
W TYM MIEJSCU STAŁA SYNAGOGA
SPALONA PRZEZ NAZISTÓW
W CZASIE KRYSZTAŁOWEJ NOCY 9 XI 1938
LUDZIE TEGO NIE ZAPOMNĄ
OPOLE 9 XI 1998
Odsłonięcia pomnika w obecności władz województwa opolskiego oraz władz miejskich Opola i Muelheim, dokonała attache ds. kultury Ambasady Izraela w Warszawie Sylwia Berlatski, a kadisz – żydowską modlitwę za zmarłych – odśpiewał kantor wrocławskiej gminy żydowskiej Henryk Traller. Miało to miejsce w pierwszym dniu obrad Colloquium Opole ’98 pt. 60 rocznica pogromu Żydów w Niemczech. Podczas uroczystości homilie wygłosili – biskup ewangelickiej diecezji Goerlitz Klaus Wollenweber i biskup diecezji opolskiej ks. prof. dr hab. Alfons Nossol. Oprawę muzyczną uroczystości zapewnił chór katedry opolskiej, której proboszczem był wówczas ks. dr Stefan Baldy.
Projekt
Szukaj książek
Tego dnia w roku…
- 1664 – w Głogowie zmarł Andreas Gryphius (ur. 2 października 1616 r. w Głogowie), poeta niemiecki okresu baroku i twórca nowożytnego dramatu niemieckiego
- 1894 – w Szerokiej k. Jastrzębia-Zdroju urodził się Henryk Sławik (zm. 23 sierpnia 1944 r. w Mauthausen-Gusen), powstaniec śląski, dziennikarz, działacz Polskiej Partii Socjalistycznej, organizator pomocy uchodźcom polskim (w tym Żydom) na Węgrzech, Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, zamordowany w KL Mauthausen-Gusen
- 1922 – w Katowicach odbyły się centralne uroczystości przekazania województwa śląskiego do Polski i złożenie przez wojewodę Józefa Rymera ślubowania wierności Górnego Śląska Polsce
- 1956 – w Paryżu zmarł Jan Józef Ludyga-Laskowski (ur. 15 marca 1894 r. w Rozbarku, obecnie część Bytomia), działacz niepodległościowy, powstaniec śląski, żołnierz Błękitnej Armii generała Józefa Hallera, uczestnik powstań śląskich 1920–1921, współzałożyciel Związku Byłych Powstańców, piastował m.in. stanowiska wiceprezesa Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny i wiceprezesa Federacji Międzysojuszniczej Byłych Kombatantów (FIDAC) na Polskę, członka Rady Dyrekcji tej organizacji w Paryżu, w II wojnie światowej obrońca Śląska, w 1944 r. aresztowany we Francji przez gestapo, więziony w Marsylii i Grenoble, zesłany do Fort Montluc pod Lyonem, gdzie doczekał wyzwolenia przez wojska amerykańskie