
Katalog biblioteki Instytutu Śląskiego
Prosimy o zapoznanie się z regulaminem Biblioteki Instytutu Śląskiego oraz z jego załącznikami: Regulamin Biblioteki; Załącznik 1; Załącznik 2; Załącznik 3 (PDF)
Biblioteka Instytutu Śląskiego czynna jest we wtorki i czwartki w godz. 9.00–14.00.
E-mail: biblioteka@instytutslaski.pl
Historia Biblioteki
Tworzenie Biblioteki Instytutu Śląskiego rozpoczęto na początku lat sześćdziesiątych wraz z organizowaniem się placówki badawczej – Instytutu Śląskiego reaktywowanego w 1957 roku w Opolu.
Biblioteka Instytutu Śląskiego jest biblioteką naukową, która gromadzi księgozbiór dotyczący problematyki Śląska (zwłaszcza Śląska Górnego) – są to tzw. silesiaca z okresu od XIX do XXI w. oraz piśmiennictwo w językach: polskim, niemieckim, czeskim, angielskim i łużyckim, zbieżne z kierunkami badawczymi Instytutu Śląskiego, a w szczególności dotyczące:
- historii Górnego Śląska;
- językoznawstwa – dialektologii i onomastyki Śląska;
- socjologii, demografii i geografii społecznej Śląska;
- stosunków międzynarodowych (polsko-niemieckich, polsko-czeskich);
- historii Polski i Niemiec.
Księgozbiór
(stan z 31.12.2024 r.)
- Wydawnictwa zwarte – 58 575 wol.

- Czasopisma – 20 267 wol.
- Zbiory specjalne:
- kartografia – 760 map
- rękopisy – 7387 teczek
- ikonografia: 4216 zdjęcia
- mikrofilmy: 386 zwojów
- dokumenty elektroniczne: 117 sztuk
Regulamin Biblioteki
Regulamin Biblioteki; Zalącznik 1; Załącznik 2; Załącznik 3 (PDF)
Katalogi
W Bibliotece można korzystać z następujących katalogów:
- komputerowego wydawnictw zwartych (od 1997 roku) https://opole-bis.sowa.pl/
- komputerowego czasopism (od 1997 roku)
- kartkowych:
- alfabetycznego (wydawnictw zwartych, czasopism, zbiorów specjalnych)
- rzeczowego UKD (wydawnictw zwartych, zbiorów specjalnych)
- systematycznego – silesiaków (wydawnictw zwartych, czasopism, zbiorów specjalnych)
Ponadto informujemy, że został otwarty dostęp do baz na serwerach w ICM (Wirtualna Biblioteka Nauki):
- Elsevier
http://vls.icm.edu.pl/ss.html - Springer
http://www.springerlink.com/ - Web of Science/ICM
http://zatoka.icm.edu.pl/sci/
Informacje o zbiorach
Biblioteka gromadzi zbiory zwarte, czasopisma, starodruki, zbiory specjalne – a wśród nich: materiały rękopiśmienne dotyczące problematyki społeczno-gospodarczej dorzecza Odry, opracowania etnograficzne poszczególnych wsi Opolszczyzny, biogramy i wspomnienia osób związanych ze Śląskiem, materiały po znanych pracownikach naukowych związanych ze Śląskiem, takich jak np. Józef Kokot, Alojzy Targ.
Do zbiorów specjalnych zalicza się również oryginalne dokumenty archiwalne, wśród których najcenniejsze to:
- materiały dotyczące obozu koncentracyjnego w Dachau: spisy więźniów, księgi ewidencyjne, fotografie przekazane do Biblioteki przez prof. Teodora Musioła, byłego więźnia tego obozu
- film archiwalny dotyczący wydarzeń, które miały miejsce w Ścinawie Nyskiej z 1941 roku, związany z prześladowaniami ludności polskiej
- Związek Harcerstwa Polskiego w Niemczech (1932-1939)
- Komitety obywatelskie na Śląsku Opolskim 1989-1991 (gazety podziemne, komunikaty).
Zbiory specjalne to również kartografia, zbiór ikonograficzny składający się z fotografii osób, miast, wydarzeń związanych ze Śląskiem, oraz mikrofilmy, do których zalicza się m.in. takie tytuły prasy śląskiej, jak:
- „Kocynder”
- „Polonia”
- „Powstaniec Śląski”
- „Gazeta Robotnicza”
- „Dziennik Zachodni”
- „Polska Zachodnia”.
W Bibliotece gromadzone są kartoteki z wycinkami prasowymi, dotyczącymi:
- mniejszości niemieckiej na Śląsku (od 1989 roku);
- Instytutu Śląskiego i jego pracowników (od 1957 roku).
Biblioteka Instytutu Śląskiego w Opolu gromadzi cenny zbiór czasopism przedwojennych wydawanych na Śląsku, np.:
- „Der Oberschlesier”
- „Głosy znad Odry”
- „Oberschlesien”
- „Dziennik Ustaw Śląskich”
i powojenne tytuły, takie jak np.:
- „Studia Śląskie”
- „Zaranie Śląskie”
- „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka”
- „Kwartalnik Opolski”
oraz czasopisma wydawane przez lokalne społeczności Śląska Opolskiego, np.:
- „Beczka. Pismo Związku Ślązaków”
- „Panorama Bialska : gazeta mieszkańców miasta i gminy Biała”
- „Głos Głubczyc”
- „Gazeta Mikołowska”.
Powstania Śląskie – kopie zdjęć:
Współpraca międzyinstytucjonalna
Biblioteka współpracuje z instytucjami w kraju, m.in.: z Biblioteką Uniwersytetu Wrocławskiego, Instytutem Zachodnim w Poznaniu, Instytutem Północnym im. Wojciecha Kętrzyńskiego, Biblioteką Śląską, Biblioteką Główną Uniwersytetu Śląskiego, oraz z zagranicznymi, takimi jak: Slezské zemské muzeum w Opawie, Sorbisches Institut w Bautzen, Library of Congress w Waszyngtonie, Herder-Institut w Marburgu.
Zachęcamy do odwiedzenia Cyfrowej Biblioteki Narodowej Polona.
Jak zapewnia zespół odpowiedzialny za tworzenie tego repozytorium:
wpływa [do niego] codziennie ponad 70 000 skanów obejmujących nawet do 2 000 obiektów, także tych wydobytych ze skarbca Narodowej Książnicy: książek, czasopism, pocztówek, fotografii, grafik, map, nut i rękopisów. Najnowsza technologia umożliwia czytelnikom wnikliwie przestudiowanie każdego dokumentu, wydrukowanie skanu w dobrej rozdzielczości, a nawet stworzenie własnej kolekcji najciekawszych obiektów.
Warto podkreślić, że większość obiektów umieszczonych w Polonie znajduje się w Domenie Publicznej, co pozwala użytkownikom na ich kopiowanie, modyfikowanie i rozpowszechnianie bez ograniczeń.
Projekty
Szukaj książek
Tego dnia w roku…
- 1293 – we Wrocławiu książę głogowski Henryk III porwał księcia legnickiego Henryka V Brzuchatego, który po półrocznej niewoli został zmuszony do zapłacenia okupu, oddając 6 miast po lewej stronie Odry
- 1587 – w Gliwicach urodził się Marcin Strzoda (zm. 26 sierpnia 1649 r. w Brnie), autor dziejów Śląska, profesor kolegiów jezuickich w Nysie i Brnie
- 1810 – we Wróblinie (obecnie część Głogowa) urodził się Bernard Bogedain (zm. 17 września 1860 r. w Pszczynie), ksiądz katolicki, radca szkolny w rejencji opolskiej, biskup sufragan wrocławski, zwolennik utrzymania języka polskiego w pracy duszpasterskiej na Śląsku
- 1867 – w Tłustomostach k. Głubczyc urodził się Joseph Martin Nathan (zm. 13 stycznia 1947 r. w Opawie), niemiecki duchowny rzymskokatolicki, biskup pomocniczy diecezji ołomunieckiej, założyciel Zgromadzenia Sióstr Maryi Niepokalanej, budowniczy Zakładu Psychiatrycznego w Branicach, w 1908 r. nabył kompleks sanatoryjny Rochus (Rochusbad) w Nysie, w 1946 r. został wysiedlony do Opawy, gdzie po kilku tygodniach umiera, w 2014 r. ciało biskupa Nathana zostało sprowadzone do Branic i tam pochowane
- 1914 – w Gnieźnie zmarł Józef Chociszewski (ur. 28 lutego 1837 r. w Chełście k. Czarnkowa), działacz narodowy, pisarz, wydawca kalendarzy i pism, m.in.: „Katolika”, „Piasta”, „Przeglądu Słowiańskiego”, redaktor „Gwiazdki Cieszyńskiej”, „Nadwiślanina”, „Przyjaciela Ludu”, „Staszica” i in., autor wielu książek, artykułów i utworów teatralnych
- 1961 – w Opolu oddano do użytku sztuczne lodowisko „Toropol”, które miało służyć przede wszystkim hokeistom Odry Opole, którzy czekali na własne lodowisko od momentu powołania do życia sekcji hokeja na lodzie w 1946 r.
- 1993 – w Opolu na fasadzie ratusza odsłonięto tablicę w hołdzie poległym w latach 1939–1945 żołnierzom Związku Walki Zbrojnej-Armii Krajowej Inspektoratu Opolskiego „Skorpion”



Rok 1945 na Śląsku
Kresowianie na Śląsku po 1945 r.
Interaktywna mapa miejsc pamięci
Serwis Opolskie Drogi do Wolności – kompendium wiedzy i powstaniach śląskich i plebiscycie na Górnym Śląsku


