Kresowianie na Śląsku po 1945 roku. Leksykon, tom 3

Opis

“[…] Leksykon jest inicjatywą ważną i absolutnie potrzebną. Kontynuując zamierzenia podjęte w tomie I (Opole 2023) i II (Opole 2024) przynosi dalsze materiały uzupełniające współczesną wiedzę o Kresowianach na Śląsku, nie tylko o nazwiska osób, które w sposób istotny kształtowały oblicze tej ziemi, uczonych, dziennikarzy, ludzi teatru, medyków etc., ale pokazuje nowe ujęcia zagadnień, takich jak śląscy architekci, wpływ Kresowian na kształt śląskiego harcerstwa, a co najbardziej pasjonujące znajdujemy tu opracowanie inskrypcji kresowe na śląskich cmentarzach, gdzie np. „Urodzony we Lwowie” brzmi niemal jak tytuł szlachecki. Żyjemy w okresie intensywnego niszczenia tkanki historycznej cmentarzy (brakuje miejsc na nowe pochówki) i takie utrwalenie pamięci ma wartość ocalającą. […] Leksykon jeszcze raz uświadamia, że bez tej wiedzy nie można tworzyć rzetelnej historii Śląska, […] jednocześnie zachęcając do kontynuowania prac zmierzających do przygotowania IV tomu”

Prof. Krystyna Heska-Kwaśniewicz
Uniwersytet Śląski

“[…] Redaktorom Leksykonu Kresowianie na Śląsku po 1945 roku udało się zgromadzić wokół swego projektu bardzo liczne grono autorów haseł: w trzecim tomie jest ich 54. Są to badacze o różnym stopniu wtajemniczenia i znajomości warsztatu – od profesorów uniwersyteckich, po biografistów amatorów, ale znających reguły obowiązujące przy pisaniu życiorysów. […] Tych kilkudziesięcioro autorów haseł opracowało ponad 250 biogramów i kilkanaście haseł problemowych, często bardzo potrzebnych i atrakcyjnych, jak choćby hasło „Kresowianie na cmentarzach zabrzańskich”. […] W biogramach zgromadzonych w trzecim tomie Leksykonu dominują postacie, podobnie jak w poprzednich, związane ze Lwowem i światem akademickim. Ale możemy też zauważyć, jak duży jest geograficzny rozrzut miejsc urodzenia Kresowian, nim los ich rzucił na Śląsk – widać to szczególnie w tym trzecim tomie, gdzie znajdujemy wielu Podolan, Pokucian, Wołynian, ale pojawiają się też postacie związane z Wileńszczyzną, Nowogródczyzną i Polesiem. Podnosi to nie tylko atrakcyjność recenzowanego tomu, ale czytelnikowi daje wiedzę skąd przyszli ludzie – pionierzy Ziem Odzyskanych. Autorzy sięgają do archiwów domowych, ale zwłaszcza do różnych publikacji prasowych, głównie nekrologów. […] Tom spełnia wszelkie wymogi wiarygodności i bardzo wzbogaca naszą wiedzę o indywidualnych czynach Kresowian, którzy nadawali kształt przeobrażeniom politycznym, społecznym, gospodarczym, oświatowym i kulturowym na Śląsku. […] Wyrażam wielką radość i satysfakcję, że idea tworzenia wielkiej księgi biograficznej Kresowian na Śląsku rozwija się tak dynamicznie i z pożytkiem. […] Należy życzyć redaktorom tego projektu, aby jeszcze bardziej rozszerzyli krąg autorów przygotowujących biogramy i coraz głębiej prowadzili penetrację biograficzną w tak wyjątkowo różnorodnej pod względem ludnościowym i kulturowym dzielnicy Polski, jakim jest Śląsk”

Prof. Stanisław Sławomir Nicieja
Uniwersytet Opolski

Spis treści

Wprowadzenie
Wstęp

Andrzejewska Jadwiga
Argasiński Józef
Baduszkowa Danuta
Bajer Franciszek, ks.
Baran Władysław
Bartosiewicz Kazimierz Mieczysław, ks.
Bednarczuk Tadeusz
Bętkowski Walerian
Blaschke Stanisław Kazimierz
Bogda Adam
Bohosiewicz Władysław
Bokajło Michał
Braszka Zbigniew
Broniewska Maryna
Brück Tadeusz Władysław
Brzyski Ludwik
Buszko Henryk Bronisław
Byczkowska Irena
Chłopicki Władysław
Chmielowski Jerzy
Chomętowski Bohdan
Cichocki Stanisław, ks.
Cieślikowski Jerzy Tadeusz
Ciubra Klaudiusz Stanisław
Cwenarski Waldemar
Cwynar Stanisław
Cygan Jan
Czarnogórski Zbigniew
Dąbrowska Michalina
Dąbrowski Bronisław
Devechy Helena
Dician Amelia
Doleżal Jerzy Antoni, ks.
Domański Roman
Drobut Jan Tadeusz
Dublewicz Leszek January, ks. SDS
Duda Maria Bożena
Dudek Antonina
Dudik Witold
Duszyk Zbigniew
Dworzak Elżbieta Wanda
Dworzak Franciszek
Dziaczek Mieczysław
Dzieduszycki Wojciech
Dziędzielewicz-Kirkin Zdzisław Adam
Dzioba Andrzej Roman
Elczewski Maciej
Emmerling Ryszard
Fajkosz Hipolit Franciszek
Federowicz Edward
Forowicz Tadeusz
Frej Franciszek
Ganowski Stanisław, ks.
Garbaj Zbigniew
Gawdyn Władysław
Glatty Helena
Gładkowa Halina
Gołobów Włodzimierz
Goniowski Jan
Górski Aleksander
Górski Emil
Gryglewski Tadeusz
Grześkowiak Jadwiga Janina
Günther Wacław
Güttler Jerzy
Halpon Kazimierz Karol
Hałacińska Helena
Hałkowski Michał
Haubrich Kazimierz Mieczysław Jan
Hawrot Jerzy Stanisław
Hermansdorfer Mariusz
Holubowicz Stanisław
Horiszny Władysław, ks.
Hrabar Roman Zbigniew
Hryniewiecki Zdzisław
Iger Tadeusz
Inskrypcje kresowe na cmentarzach Gliwic
Jackiewicz Wiktor
Janczyszyn-Janowski Władysław Franciszek
Janusz Marian Jakub
Januszkiewicz Stanisław
Juszczak Jerzy Ferdynand
Juszko Józef
Kaczmarek Teresa
Kaniak Józef
Kasprzysiak Bogusław
Kasztelewicz Feliks
Kauczyński Klemens Antoni
Kawecka Maria
Kiryłowicz Klemens Bogdan
Kisielow Włodzimierz
Klamut Jan Andrzej
Klemensiewicz Zygmunt Aleksander
Klimontowicz Zofia
Klus Roman
Kmicikiewicz Antoni
Kolekcja kresowa Jana Smetańskiego
Koło Wychowanków Wydziału Architektonicznego Politechniki Lwowskiej
Korcz Władysław
Kordecki Andrzej
Korngut Adolf Stanisław
Kościołowska Wanda
Kotowski Franciszek
Kowalski Kazimierz
Kozłowski Jan
Krajewska-Potiszil Daromiła
Krajewski Józef
Krasowska Janina Maria
Krawiec Maria
Kresowianie w harcerstwie opolskim
Kreutz Mieczysław
Krupiński Tadeusz
Krupska Danuta Maria
Kryłów Aleksy
Krzysztofowicz-Olszańska Marta Zofia Barbara
Księża katoliccy z Kresów Wschodnich na Śląsku Opolskim po 1945 r.
Kubiński Tadeusz Emil
Kuhl Zdzisław
Kuhnowa Izydora Joanna
Kuligowski Filip
Kurdziel Roman
Kuryłowicz Jarosław
Kustrzycka Helena
Kuśnierczyk Wacław Franciszek Bartłomiej
Kuziemski Eliasz
Kuźmiński Dominik
Kwiatkiewicz Eugenia
Lachowicz Maria Irena
Lachowicz Stefan
Laskiewicz Tytus
Lelo Kazimierz
Lewicki Kazimierz
Leśniański Wacław
Liebhart Adam Zbigniew
Lis Bronisław
Lisowski Antoni
Lwowianie i Kresowianie na zabrzańskich cmentarzach
Lwów w nazewnictwie miejskim Opola po 1945 r.
Łomny Zygmunt
Łopuszański Jan
Łopuszyński Zygmunt
Łukowski Stanisław
Łysakowski Roman
Macutkiewicz Zygmunt
Majewski Kazimierz
Makarski Kazimierz, ks.
Maliszewska-Mazurkiewicz Krzesława
Małachowicz Edmund
Małecki Marek Władysław
Mariański Antoni
Markowski Zygmunt
Martynowicz Tadeusz
Masztalerz Adam
Matuszewski Józef
Maurer Franciszek Stefan
Metal Artur
Michaliszyn Paweł
Michalski Tadeusz
Misky Felicja Maria
Moskal Jerzy
Moskwa Zenon
Mucha Oskar
Müller Stefan Janusz
Mynarski Piotr
Neyman-Pilatowa Ewa
Niespał Józef
Ogielska Eugenia
Ogielski Lesław
Olech Artur
Orliński Bołesław
Orzechowski Kazimierz Ignacy
Osadnictwo miejskie
Osadnictwo wiejskie
Osiedlenia ludności na Górnym Śląsku po 1945 r.
Ossowski Władysław
Paluch Jan Wacław
Pałka Władysław
Patkowska Kazimiera
Patkowski Zygmunt
Pawlikowski Andrzej Adam Henryk
Pawliszyn Kazimierz
Petela Franciszek
Petry Juliusz Stefan
Piątkiewicz Mieczysław
Pichurski Ryszard
Pilichowska Janina
Piskorz Mieczysław Kazimierz
Podkówka Tadeusz
Polonia Bytom
Połoński Piotr
Popiel de Sałowicz Jacek Marek
Poźniak Telesfor
Prebendowski Stanisław Jan
Reiter Jan
Romer Witold
Rossowski Stanisław Feliks
Roszek-Masiak Krystyna
Sajdak Zygmunt
Sałacki Aleksander
Sawicka Antonina
Schmuck Adam
Schuster Kamila
Siwoń Bolesław
Skołozdra Waleria
Smolański August
Sowiński Kazimierz, ks.
Spett Kazimierz
Stadnicki Adam Zbigniew Leon
Stadtmüller Ludwik
Staniecki Krzysztof, ks.
Stankiewicz Eugeniusz Józef
Starkel-Węgrzynowska Stella Maria
Starościan Eugenia
Stefko Kamil
Stożek Tadeusz
Surówka Bolesław
Szablowski Janusz
Szajna-Lewandowska Jadwiga
Szałajko Kazimierz
Szczerbo Antoni
Szeremeta Bronisław
Szopa Ludwik
Szpaczyńska Józefa
Szubka Adam, ks.
Szulc Maria Halina
Szumański Tadeusz
Szumska Urszula
Śnieżko Aleksander
Tabeński Zbigniew Franciszek Jacek
Tomaszewska Maria
Tomaszewski Edward
Tomenko Edward
Toporowski Julian
Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich
Trampisz Kazimierz Jan
Triller Eugenia Amalia
Trojanowski Zdzisław Jan
Troniewski Leon
Trzynadlowski Jan
Turzańska Janina
Turzański Zygmunt
Ursyn Niemcewicz Barbara Maria
Wanke Adam
Wereszczyński Antoni
Werner Krzysztof Janusz
Węgrzynowski Lesław Ignacy
Wicińska Kazimiera
Wiktor Bronisław
Wilczewski Mieczysław Stefan
Wilgusiewicz Władysław
Wojnarowski Ryszard
Wolańczyk Marian Hipolit
Wołkowiński Konstanty
Wołosiańscy Jarosława i Izydor
Woźniak Piotr
Wrabec Jan Dominik
Wrabec Krzysztof
Wróbel Tadeusz
Wrześniowski Romuald
Wyrwisz Anna
Zabierowski Mieczysław
Załogowicz Władysław
Zaremba Władysław
Zaryczański Bolesław, ks.
Zatwarnicki Roman Aleksander
Zemyr Piotr
Znamierowska Teresa
Zubik Edward
Zych Edward Franciszek
Żeglin Bronisław Szymon
Żołnowski Władysław
Żychiewicz Antoni Marian Piotr

Wykaz ilustracji
Redaktorzy Leksykonu