„Odzyskane – Zagospodarowane – Zdemitologizowane. Miejsca i ludzie Ziem Zachodnich i Północnych 1945–2020” to wystawa przygotowana przez Instytut Zachodni w Poznaniu we współpracy z Ośrodkiem „Pamięć i Przyszłość” w ramach Sieci Ziem Zachodnich i Północnych – Muzeum w wielu miejscach.

Do oglądania wystawy w opolskiej MBP zapraszamy już od dziś – 15 września 2021 roku do końca miesiąca.

Wernisaż wystawy odbędzie się natomiast 21 września 2021 r. o godzinie 12:00 równolegle w pięciu miastach: Poznaniu, Olsztynie, Szczecinie, Wrocławiu oraz w Opolu (w Miejskiej Bibliotece Publicznej przy ul. Minorytów 4).

Na wystawę składają się zdjęcia pochodzące ze zbiorów Instytutu, w znacznej mierze wykonane w drugiej połowie lat 40. XX w. w ramach prowadzonych wówczas ekspedycji naukowych na Ziemie Zachodnie i Północne. Ukazują one tereny nowo przyłączone do Polski w wyniku II wojny światowej wraz z charakterystycznymi tam zjawiskami: zniszczeniami wojennymi, życiem toczącym się pośród gruzów i wojskowego sprzętu, migracjami ludzi i podjętej przez nich odbudowy we wszystkich wymiarach ludzkiego życia.

Wystawę otwiera opowieść o masowej wymianie ludności, która dokonała się na tych terenach, a która była konsekwencją politycznych decyzji o zmianie granic oraz wzmianka o prof. Zygmuncie Wojciechowskim, zasłużonym dla badań nad tytułowymi ziemiami założycielu Instytutu Zachodniego, którego 120. rocznica urodzin przypadała w 2020 r. Dalej widzowie mają szansę spojrzeć powojenne kadry z życia miast, miasteczek i wsi Ziem Zachodnich i Północnych, a potem porównać je z późniejszymi ujęciami tych samych miejsc i uchwycić zmianę, jaka dokonała się na Opolszczyźnie, Dolnym Śląsku, Warmii i Mazurach oraz na Pomorzu Zachodnim do  lat 90. XX w., a następnie do dziś.

Wystawa jest kolejną ekspozycją przygotowaną w ramach Sieci Ziem Zachodnich i Północnych. Prócz trzech wystawy stałych (we wrocławskim Centrum Historii Zajezdnia, szczecińskim Centrum Dialogu Przełomy oraz w niedawno otwartej wystawie Regionalnej Izby Pamięci w Kątach Wrocławskich) instytucje zrzeszone w Sieci przygotowały dotychczas wiele ekspozycji czasowych, jednak dopiero teraz po raz pierwszy będzie można zobaczyć tę samą wystawę w tym samym czasie w pięciu miastach, będących siedzibami instytucji zrzeszonych w Sieci. Jest to zatem swego rodzaju zmaterializowanie idei „Muzeum w wielu miejscach”.

Sieć Ziem Zachodnich i Północnych tworzą: Instytut Śląski w Opolu, Instytut Zachodni im. Zygmunta Wojciechowskiego w Poznaniu, Muzeum Narodowe w Szczecinie – oddział Centrum Dialogu Przełomy, Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie oraz Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” we Wrocławiu. Jest to program realizowany ze środków i pod auspicjami Ministra Kultury Dziedzictwa Narodowego i Sportu.

Plakat wystawy - ilustracja dekoracyjna