Już w najbliższą sobotę będziemy obchodzić jedną z najważniejszych dla Śląska rocznic. Sto lat temu odbył się plebiscyt, w którym Ślązacy mieli zdecydować o przynależności państwowej obszaru plebiscytowego obejmującego większość Górnego Śląska. 100-lecie plebiscytu rozpoczyna też tegoroczne uroczyste obchody rocznic wydarzeń, których punktem kulminacyjnym i zwrotnym było III powstanie śląskie. W związku z tym, razem z szeregiem instytucji lokalnych zapraszamy do zwiedzania dwóch wystaw plenerowych i lektury naszej „Gazety Plebiscytowej”.
Program
19 marca 2021 – Godz. 14.00 – Rynek w Opolu
Otwarcie wystawy „Plebiscyt słów – Opole 1921”, połączone z krótkim briefingiem przedstawiciela Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu / Pełnomocnika Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu do spraw organizacji wydarzeń kulturalnych związanych z 100. rocznicami III Powstania Śląskiego oraz powrotu części Górnego Śląska do Macierzy.
Wystawa przedstawia Opole okresu plebiscytu, a jej integralną część stanowią filmowe etiudy powstańcze dostępne online poprzez kody QR umieszczone na planszach.
Organizatorzy: Archiwum Państwowe w Opolu, Miasto Opole, Instytut Śląski, Galeria Sztuki Współczesnej w Opolu, przy współpracy z Narodowym Archiwum Cyfrowym.

20 marca 2021 – Godz. 14.00 (aktualizacja) 19 marca 2021 – Godz. 17.00– Muzeum Śląska Opolskiego
Otwarcie wystawy „100 lat temu – plebiscyt na Górnym Śląsku”. Wystawa częściowo plenerowa przed budynkiem Muzeum, opiera się niemal wyłącznie na jego zbiorach własnych. Składają się na nią polskie i niemieckie, związane z plebiscytem fotografie, dokumenty, mapy, broń, prasa śląska, wydawnictwa książkowe i broszury, plakaty, afisze, ulotki i inne drobne pamiątki propagandowe (m. in. odznaki i medale).
Organizatorzy: Muzeum Śląska Opolskiego, patronat honorowy: Komitet Honorowy obchodów 100. rocznicy III Powstania Śląskiego, Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego
19-20 marca 2021
Do sobotniego wydania „Nowej Trybuny Opolskiej” zostanie dołączona „Gazeta Plebiscytowa” – wydane przez Instytut Śląski, fikcyjne pismo zawierające przedruki autentycznych wycinków z prasy polskiej na Górnym Śląsku okresu plebiscytu. Stanowi ono rodzaj syntezy prezentującej nastroje zantagonizowanego na gruncie narodowej tożsamości społeczeństwa regionu, w tym gorącym politycznie okresie. Gazeta będzie też kolportowana bezpłatnie przez harcerzy ZHR w czasie piątkowego otwarcia wystawy na ulicach Opola. Zostanie również opublikowana online na stronach Instytutu Śląskiego.
Organizatorzy: Instytut Śląski
Projekty
Szukaj książek
Tego dnia w roku…
- 1848 – w Bytomiu Józef Lompa i Emanuel Smołka założyli Towarzystwo Pracujących dla Oświaty Ludu Górnośląskiego, jednym z jego celów było „popieranie oświaty ludu śląskiego polskiej mowy”
- 1859 – w Wojnowicach k. Raciborza urodził się Józef Rostek (zm. 26 marca 1929 r. w Katowicach), działacz narodowy i społeczny, inicjator założenia „Nowin Raciborskich” i „Gazety Ludowej”, prezes Rady Nadzorczej „Strzechy” w Raciborzu, współzałożyciel Towarzystwa Turystycznego „Beskid Śląski” w Cieszynie, prezes Towarzystwa Lekarzy Polskich na Śląsku, naczelnik Wydziału Zdrowia Publicznego w Urzędzie Wojewódzkim Śląskim
- 1881 – w Węgrach k. Opola urodził się Piotr Klimek (zm. 31 października 1940 r. w Mauthausen w Austrii), zwolennik uczenia religii i odprawiania nabożeństw w języku polskim, proboszcz parafii Świętych Apostołów Filipa i Jakuba w Żorach, dziekan dekanatu żorskiego, aresztowany przez gestapo, zginął w KL Mauthausen-Gusen
- 1967 – zmarł ksiądz biskup Stanisław Adamski (ur. 12 kwietnia 1875 r. w Zielonejgórze k. Obrzycka), biskup ordynariusz diecezji katowickiej (1930–1967), w okresie powstania wielkopolskiego komisarz Naczelnej Rady Ludowej w Poznaniu, poseł na Sejm RP, senator RP
- 1989 – w Krzyżowej na Dolnym Śląsku odprawiono „mszę pojednania” z udziałem premiera Tadeusza Mazowieckiego i kanclerza Helmuta Kohla
- 1999 – ordynariusz opolski ksiądz biskup Alfons Nossol został mianowany przez papieża arcybiskupem tytularnym
- 2010 – w Katowicach zmarł Henryk Mikołaj Górecki (ur. 6 grudnia 1933 r. w Czernicy k. Rybnika), kompozytor współczesnej muzyki poważnej i kościelnej, pedagog, rektor Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Katowicach, zadebiutował Epitafium do słów Juliana Tuwima
Rok 1945 na Śląsku
Kresowianie na Śląsku po 1945 r.
Interaktywna mapa miejsc pamięci
Serwis Opolskie Drogi do Wolności – kompendium wiedzy i powstaniach śląskich i plebiscycie na Górnym Śląsku


