MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA
„ROK 1945 NA ŚLĄSKU”
Opole, 9–10 października 2025 r.
Więcej informacji na oficjalnej stronie konferencji.
For more information see the official conference webesite.
W 2025 r. mija 80 lat od przejścia przez Śląsk ofensywy radzieckiej, zakończenia II wojny światowej i zmiany przynależności państwowej regionu. Zapraszamy do udziału w debacie naukowej na temat tych wydarzeń oraz ich skutków. Tytułowy rok 1945 stanowi przełomową cezurę w dziejach regionu śląskiego, doszło wówczas do szeregu zmian o charakterze politycznym, społecznym i gospodarczym. Do rozmowy na temat tych okoliczności zapraszamy zarówno doświadczonych naukowców jak i początkujących badaczy z Polski oraz zagranicy.
Proponowane zagadnienia:
- Wojna (zbrodnie i krach reżimu hitlerowskiego w ostatniej fazie wojny, specyfika działań wojennych na Śląsku, przejście frontu, marsze śmierci, martyrologia duchowieństwa, wyzwolenie obozów hitlerowskich, polegli)
- Władza (rządy sowietów na Śląsku, problem dwuwładzy, budowa struktur administracji polskiej, weryfikacja narodowościowa, inwigilacje, propaganda, praktyczna realizacja „programu spełnienia” – nowy (stary?) mit Kresów Zachodnich (Ziem Odzyskanych))
- Społeczeństwo (Tragedia Górnośląska – obozy, proces przesiedlania ludności, budowa życia społecznego, relacje świadków, traumy wojenne – poczucie tymczasowości)
- Gospodarka (zniszczenia wojenne, szabrownictwo, nacjonalizacja majątków i przemysłu)
- Kultura (odniemczanie, polonizacja , powstanie polskich instytucji kulturalnych i oświatowych)
- Biografie
- Pamięć i przekaz (miejsca pamięci, film, literatura, prasa, wspomnienia i relacje, dyskurs o roku 1945)
- Źródła
- Edukacja (projekty edukacyjne, konspekty zajęć, materiały edukacyjne)
Organizatorzy:
Instytut Śląski, Archiwum Państwowe w Opolu, Instytut Historii Uniwersytetu Opolskiego, Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Emanuela Smołki w Opolu, Centrum Dokumentacyjno-Wystawiennicze Niemców w Polsce.
Rada naukowa konferencji:
dr hab. Tomasz Ciesielski, prof. UO (Dyrektor Instytutu Historii UO), dr Bartosz Jan Kuświk (Dyrektor Instytutu Śląskiego), dr Sławomir Marchel (Dyrektor Archiwum Państwowego w Opolu), dr hab. Adriana Dawid, prof. UO; dr hab. Piotr Pałys, prof. IŚ.
Wypełnione zgłoszenia udziału w konferencji oraz sekcji studencko-doktoranckiej (formularze poniżej) wraz z abstraktem będą przyjmowane do 30 lipca 2025 r.
Pytania prosimy kierować do:
- Sekretarz konferencji Joanny Siek, tel. +48 530 850 169, email: j.siek@instytutslaski.pl
Projekty
Szukaj książek
Tego dnia w roku…
- 1918 – w Bytomiu powołano Podkomisariat Naczelnej Rady Ludowej
- 1930 – w Katowicach otwarto sztuczny tor łyżwiarski
- 1990 – w Monachium zmarł Horst Bienek (ur. 7 maja 1930 r. w Gliwicach), niemiecki pisarz, publicysta, tłumacz, reżyser filmowy
- 1992 – w Klisinie k. Głubczyc zmarł Adam Śmietański (ur. 9 grudnia 1919 r. w Podhajcach k. Brzeżan), artysta fotograf, w 1945 r. osiedlił się w Opolu, założyciel zakładu „Foto-Wrzos” przy ul. Krakowskiej, który funkcjonował do 1977 r., prezes Opolskiego Towarzystwa Fotograficznego, członek Okręgu Dolnośląskiego Związku Polskich Artystów Fotografików

Rok 1945 na Śląsku
Kresowianie na Śląsku po 1945 r.
Interaktywna mapa miejsc pamięci
Serwis Opolskie Drogi do Wolności – kompendium wiedzy i powstaniach śląskich i plebiscycie na Górnym Śląsku


