Colloquium Opole 2022. Obywatelstwo, tożsamość, wielokulturowość.
Śląskie doświadczenia ochrony praw mniejszości narodowych
22-23 listopada 2022 r.
Zapraszamy na międzynarodową konferencję naukową z cyklu Colloquium Opole, która odbędzie się już za dwa tygodnie w Opolu. Tegoroczny temat spotkania to Obywatelstwo, tożsamość, wielokulturowość. Śląskie doświadczenia ochrony praw mniejszości narodowych.
W 2022 roku mija 100 lat od wejścia w życie polsko-niemieckiej konwencji górnośląskiej, która oprócz kwestii gospodarczych regulowała problem ochrony praw mniejszości narodowych na obszarze plebiscytowym. W 1922 roku powstał też Związek Polaków w Niemczech, który w okresie
międzywojennym pozostał największą i najaktywniejszą organizacją mniejszości polskiej w tym kraju. Sto lat temu zakładano, że uda się stworzyć nowy ład międzynarodowy w Europie, który także poprzez ochronę praw mniejszości będzie stabilny i zagwarantuje Kontynentowi pokój. Przyszłość pokazała, że mniejszości stały się zakładnikiem polityki państw totalitarnych. Śląskie dziedzictwo wielokulturowości okazało się jednak na tyle silne, że przetrwało masową wymianę ludności i praktykę politycznego przeciwstawiania sobie kategorii narodowościowych. Migracje, które kształtowały obraz Śląska przez minione dziesięciolecia są namacalnym dowodem błędu w myśleniu o specyfice pogranicza przez pryzmat dychotomii. Wyjątkowość pogranicza, jako styku kultur i tradycji oraz miejsce przenikania się tożsamości i języków pozostaje do dziś z jednej strony aksjologiczną podstawą rozwoju i pogłębiania współpracy pomiędzy narodami, ale z drugiej może stanowić pretekst politycznych sporów dynamizujących relacje społeczne i międzypaństwowe.
W 2022 r. historia zatoczyło koło. Politykę III Rzeszy i Związku Radzieckiego powtórzył rosyjski reżim Władimira Putina napadając 24 lutego tego roku na Ukrainę tworząc przy tym propagandową legendę o tym, że tzw. specjalną operacją wojskową zamierza chronić ludność, którą od macierzy odgrodziła sztuczna granica. Wydarzenia w Ukrainie, ale i powyższe jubileusze skłaniają nas do tego, by na problematykę obywatelstwa, tożsamości i wielokulturowości spojrzeć nie tylko z perspektywy doświadczeń dawnych pokoleń, ale i podjąć się próby wyjaśnienia źródeł dzisiejszych sporów i kontrowersji, które towarzyszą debacie na ten temat. Za case study przyjmujemy Śląsk i jego polsko-czesko-niemiecki sąsiedzki trójkąt.
Projekty
Szukaj książek
Tego dnia w roku…
- 1823 – w Dzierżoniowie urodził Karl Weinhold (zm. 15 sierpnia 1901 r. w Berlinie), niemiecki folklorysta i językoznawca, zajmował się folklorystyką Śląska, syntaktyką (składnią) i leksykografią
- 1906 – w Łowkowicach k. Kluczborka zmarł Jan Dzierżon (ur. 16 stycznia 1811 r. w Łowkowicach), ksiądz, uczony, pszczelarz, współzałożyciel Śląskiego Towarzystwa Pszczelnego w Kopicach, autor ponad 300 artykułów i wielu książek, m.in. Teorya i praktyka nowego pszczół lubownika, Racjonalna hodowla pszczół, nazywany „ojcem współczesnego pszczelarstwa”
- 1950 – w Edynburgu zmarł Włodzimierz Walenty Fojkis (ur. 12 lutego 1894 r. w Katowicach), działacz narodowy na Górnym Śląsku, członek Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, brał udział w II powstaniu śląskim, w III powstaniu śląskim był dowódcą pułku katowickiego, po kampanii 1939 r. pełnił służbę w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie, w 1950 r. otrzymał brytyjskie obywatelstwo
- 1996 – w Opolu zainaugurowano pierwszy rok akademicki w Wyższej Szkole Zarządzania i Administracji

Rok 1945 na Śląsku
Kresowianie na Śląsku po 1945 r.
Interaktywna mapa miejsc pamięci
Serwis Opolskie Drogi do Wolności – kompendium wiedzy i powstaniach śląskich i plebiscycie na Górnym Śląsku


