Colloquium Opole 2022. Obywatelstwo, tożsamość, wielokulturowość.
Śląskie doświadczenia ochrony praw mniejszości narodowych
22-23 listopada 2022 r.
Zapraszamy na międzynarodową konferencję naukową z cyklu Colloquium Opole, która odbędzie się już za dwa tygodnie w Opolu. Tegoroczny temat spotkania to Obywatelstwo, tożsamość, wielokulturowość. Śląskie doświadczenia ochrony praw mniejszości narodowych.
W 2022 roku mija 100 lat od wejścia w życie polsko-niemieckiej konwencji górnośląskiej, która oprócz kwestii gospodarczych regulowała problem ochrony praw mniejszości narodowych na obszarze plebiscytowym. W 1922 roku powstał też Związek Polaków w Niemczech, który w okresie
międzywojennym pozostał największą i najaktywniejszą organizacją mniejszości polskiej w tym kraju. Sto lat temu zakładano, że uda się stworzyć nowy ład międzynarodowy w Europie, który także poprzez ochronę praw mniejszości będzie stabilny i zagwarantuje Kontynentowi pokój. Przyszłość pokazała, że mniejszości stały się zakładnikiem polityki państw totalitarnych. Śląskie dziedzictwo wielokulturowości okazało się jednak na tyle silne, że przetrwało masową wymianę ludności i praktykę politycznego przeciwstawiania sobie kategorii narodowościowych. Migracje, które kształtowały obraz Śląska przez minione dziesięciolecia są namacalnym dowodem błędu w myśleniu o specyfice pogranicza przez pryzmat dychotomii. Wyjątkowość pogranicza, jako styku kultur i tradycji oraz miejsce przenikania się tożsamości i języków pozostaje do dziś z jednej strony aksjologiczną podstawą rozwoju i pogłębiania współpracy pomiędzy narodami, ale z drugiej może stanowić pretekst politycznych sporów dynamizujących relacje społeczne i międzypaństwowe.
W 2022 r. historia zatoczyło koło. Politykę III Rzeszy i Związku Radzieckiego powtórzył rosyjski reżim Władimira Putina napadając 24 lutego tego roku na Ukrainę tworząc przy tym propagandową legendę o tym, że tzw. specjalną operacją wojskową zamierza chronić ludność, którą od macierzy odgrodziła sztuczna granica. Wydarzenia w Ukrainie, ale i powyższe jubileusze skłaniają nas do tego, by na problematykę obywatelstwa, tożsamości i wielokulturowości spojrzeć nie tylko z perspektywy doświadczeń dawnych pokoleń, ale i podjąć się próby wyjaśnienia źródeł dzisiejszych sporów i kontrowersji, które towarzyszą debacie na ten temat. Za case study przyjmujemy Śląsk i jego polsko-czesko-niemiecki sąsiedzki trójkąt.
Projekt
Szukaj książek
Tego dnia w roku…
- 1848 – w Cieszynie ukazał się pierwszy numer „Tygodnika Cieszyńskiego”, wydawanego wspólnie przez Pawła Stalmacha (1824–1891), Andrzeja Cinciałę (1825–1898) i Ludwika Kluckiego (1801–1877)
- 1916 – w Wójtowej Wsi (obecnie część Opola) urodziła się Anna Smolka (zm. 11 lipca 1992 r. w Starych Siołkowicach), działaczka społeczna, działała w Związku Polsko-Katolickiej Młodzieży na Śląsku Opolskim, kierowniczka personalna działu kadr Państwowego Teatru Ziemi Opolskiej, wiceprzewodnicząca Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Opolu, sekretarz Zarządu Wojewódzkiego Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich i Opolskiego Towarzystwa Kulturalno-Oświatowego, matka chrzestna statku SS „Opole”
- 1945 – kapitulacja niemieckiego garnizonu we Wrocławiu zakończyła największą bitwę II wojny światowej na Śląsku
- 1945 – ustawa Krajowej Rady Narodowej zniosła Statut organiczny dla województwa śląskiego z 1920 r., likwidując autonomię województwa śląskiego w II Rzeczypospolitej
- 1945 – w Prószkowie zmarł Józef Kubis (ur. 19 marca 1874 r. Proszowie k. Namysłowa), ksiądz, wieloletni proboszcz parafii pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Opolu, prałat, inicjował budowę kościołów m.in.: w Opolu pw. św. Apostołów Piotra i Pawła, w Luboszycach, Opolu-Szczepanowicach, Sławicach, Gosławicach i na Półwsi, rozbudował kościół św. Sebastiana w Opolu, dbał o rozwój Szpitala św. Wojciecha
- 1948 – w Krakowie zmarł Jan Koj (ur. 29 lipca 1888 r. w Komornikach k. Krapkowic), powstaniec śląski, działacz samorządowy, poseł na Sejm RP i Sejm Śląski
- 1951 – w Siemianowicach Śląskich zmarł Józef Dreyza (ur. 5 lipca 1863 r. w Kłecku k. Gniezna), działacz społeczny i narodowy, powstaniec śląski, prezes dzielnicy śląskiej Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”