Colloquium Opole 2022. Obywatelstwo, tożsamość, wielokulturowość.
Śląskie doświadczenia ochrony praw mniejszości narodowych
22-23 listopada 2022 r.
Zapraszamy na międzynarodową konferencję naukową z cyklu Colloquium Opole, która odbędzie się już za dwa tygodnie w Opolu. Tegoroczny temat spotkania to Obywatelstwo, tożsamość, wielokulturowość. Śląskie doświadczenia ochrony praw mniejszości narodowych.
W 2022 roku mija 100 lat od wejścia w życie polsko-niemieckiej konwencji górnośląskiej, która oprócz kwestii gospodarczych regulowała problem ochrony praw mniejszości narodowych na obszarze plebiscytowym. W 1922 roku powstał też Związek Polaków w Niemczech, który w okresie
międzywojennym pozostał największą i najaktywniejszą organizacją mniejszości polskiej w tym kraju. Sto lat temu zakładano, że uda się stworzyć nowy ład międzynarodowy w Europie, który także poprzez ochronę praw mniejszości będzie stabilny i zagwarantuje Kontynentowi pokój. Przyszłość pokazała, że mniejszości stały się zakładnikiem polityki państw totalitarnych. Śląskie dziedzictwo wielokulturowości okazało się jednak na tyle silne, że przetrwało masową wymianę ludności i praktykę politycznego przeciwstawiania sobie kategorii narodowościowych. Migracje, które kształtowały obraz Śląska przez minione dziesięciolecia są namacalnym dowodem błędu w myśleniu o specyfice pogranicza przez pryzmat dychotomii. Wyjątkowość pogranicza, jako styku kultur i tradycji oraz miejsce przenikania się tożsamości i języków pozostaje do dziś z jednej strony aksjologiczną podstawą rozwoju i pogłębiania współpracy pomiędzy narodami, ale z drugiej może stanowić pretekst politycznych sporów dynamizujących relacje społeczne i międzypaństwowe.
W 2022 r. historia zatoczyło koło. Politykę III Rzeszy i Związku Radzieckiego powtórzył rosyjski reżim Władimira Putina napadając 24 lutego tego roku na Ukrainę tworząc przy tym propagandową legendę o tym, że tzw. specjalną operacją wojskową zamierza chronić ludność, którą od macierzy odgrodziła sztuczna granica. Wydarzenia w Ukrainie, ale i powyższe jubileusze skłaniają nas do tego, by na problematykę obywatelstwa, tożsamości i wielokulturowości spojrzeć nie tylko z perspektywy doświadczeń dawnych pokoleń, ale i podjąć się próby wyjaśnienia źródeł dzisiejszych sporów i kontrowersji, które towarzyszą debacie na ten temat. Za case study przyjmujemy Śląsk i jego polsko-czesko-niemiecki sąsiedzki trójkąt.
Projekt
Szukaj książek
Tego dnia w roku…
- 1664 – w Głogowie zmarł Andreas Gryphius (ur. 2 października 1616 r. w Głogowie), poeta niemiecki okresu baroku i twórca nowożytnego dramatu niemieckiego
- 1894 – w Szerokiej k. Jastrzębia-Zdroju urodził się Henryk Sławik (zm. 23 sierpnia 1944 r. w Mauthausen-Gusen), powstaniec śląski, dziennikarz, działacz Polskiej Partii Socjalistycznej, organizator pomocy uchodźcom polskim (w tym Żydom) na Węgrzech, Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, zamordowany w KL Mauthausen-Gusen
- 1922 – w Katowicach odbyły się centralne uroczystości przekazania województwa śląskiego do Polski i złożenie przez wojewodę Józefa Rymera ślubowania wierności Górnego Śląska Polsce
- 1956 – w Paryżu zmarł Jan Józef Ludyga-Laskowski (ur. 15 marca 1894 r. w Rozbarku, obecnie część Bytomia), działacz niepodległościowy, powstaniec śląski, żołnierz Błękitnej Armii generała Józefa Hallera, uczestnik powstań śląskich 1920–1921, współzałożyciel Związku Byłych Powstańców, piastował m.in. stanowiska wiceprezesa Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny i wiceprezesa Federacji Międzysojuszniczej Byłych Kombatantów (FIDAC) na Polskę, członka Rady Dyrekcji tej organizacji w Paryżu, w II wojnie światowej obrońca Śląska, w 1944 r. aresztowany we Francji przez gestapo, więziony w Marsylii i Grenoble, zesłany do Fort Montluc pod Lyonem, gdzie doczekał wyzwolenia przez wojska amerykańskie