Colloquium Opole 2022. Obywatelstwo, tożsamość, wielokulturowość.
Śląskie doświadczenia ochrony praw mniejszości narodowych
22-23 listopada 2022 r.

Okładka programu Colloquium Opole 2022

Zapraszamy na międzynarodową konferencję naukową z cyklu Colloquium Opole, która odbędzie się już za dwa tygodnie w Opolu. Tegoroczny temat spotkania to Obywatelstwo, tożsamość, wielokulturowość. Śląskie doświadczenia ochrony praw mniejszości narodowych.

W 2022 roku mija 100 lat od wejścia w życie polsko-niemieckiej konwencji górnośląskiej, która oprócz kwestii gospodarczych regulowała problem ochrony praw mniejszości narodowych na obszarze plebiscytowym. W 1922 roku powstał też Związek Polaków w Niemczech, który w okresie
międzywojennym pozostał największą i najaktywniejszą organizacją mniejszości polskiej w tym kraju. Sto lat temu zakładano, że uda się stworzyć nowy ład międzynarodowy w Europie, który także poprzez ochronę praw mniejszości będzie stabilny i zagwarantuje Kontynentowi pokój. Przyszłość pokazała, że mniejszości stały się zakładnikiem polityki państw totalitarnych. Śląskie dziedzictwo wielokulturowości okazało się jednak na tyle silne, że przetrwało masową wymianę ludności i praktykę politycznego przeciwstawiania sobie kategorii narodowościowych. Migracje, które kształtowały obraz Śląska przez minione dziesięciolecia są namacalnym dowodem błędu w myśleniu o specyfice pogranicza przez pryzmat dychotomii. Wyjątkowość pogranicza, jako styku kultur i tradycji oraz miejsce przenikania się tożsamości i języków pozostaje do dziś z jednej strony aksjologiczną podstawą rozwoju i pogłębiania współpracy pomiędzy narodami, ale z drugiej może stanowić pretekst politycznych sporów dynamizujących relacje społeczne i międzypaństwowe.

W 2022 r. historia zatoczyło koło. Politykę III Rzeszy i Związku Radzieckiego powtórzył rosyjski reżim Władimira Putina napadając 24 lutego tego roku na Ukrainę tworząc przy tym propagandową legendę o tym, że tzw. specjalną operacją wojskową zamierza chronić ludność, którą od macierzy odgrodziła sztuczna granica. Wydarzenia w Ukrainie, ale i powyższe jubileusze skłaniają nas do tego, by na problematykę obywatelstwa, tożsamości i wielokulturowości spojrzeć nie tylko z perspektywy doświadczeń dawnych pokoleń, ale i podjąć się próby wyjaśnienia źródeł dzisiejszych sporów i kontrowersji, które towarzyszą debacie na ten temat. Za case study przyjmujemy Śląsk i jego polsko-czesko-niemiecki sąsiedzki trójkąt.

Program do pobrania (PDF)